Sanat eğitimi; farkındalık kazanma, değişik açılardan bakma, entelektüel birikim ile hayata karşı daha sağlıklı düşünme, duygudaşlık yeteneği edinme ve benzeri birçok sebep için gereklidir. Sanat bir ihtiyaçtır ve bu ihtiyacın giderilmesi birçok alt disiplin sayesinde olmaktadır. “Neden Sanat” başlığı altında mesele edinilen konular hakkında bilgi vermek amaçlı atölye çalışmaları yapılacaktır.
Sanat yolu ile anlatımın temelinde mutluluk yatar. En temel hâli ile anlatabilmenin mutluluğu... Duygu ve düşüncelerin etkili ifade biçimi olarak da tarif edilen sanatın amacı; resim, heykel, seramik, tiyatro, edebiyat, sinema gibi dillerle önce derdini anlatabilmektir. Sanatçı için anlatabilmek ne kadar mutluluk veriyorsa, izleyici için de anlamak o derece mutluluk vericidir. Büyük bir yıkımın konu edildiği eserde bile, sanatçı anlatabilmişse ve izleyici anlayabilmişse mutludur.
Sanatı anlamak bu bakımdan önemlidir. Ancak daha önemli olan, sanatı nasıl anladığımız ve bu anlama çabamızın nedenidir. Hayattan gerçekten tatmin olmak için kişinin kendisini sanat arayışına adaması gerektiğine inanan Nietzsche’nin dediği gibi, sanat; hayattaki diğer şeylerin sunamayacağı bir özgürlük ve yaratıcılık duygusu sağlar.
Farkındalık
“Farka” kelime kökeni ile diğerlerinden ayrışan, ayrı duran anlamındadır. Farklı olanı farkları ile anlatırız. Elmaların içinden rengi farklı olanı rengiyle, şekli farklı olanı şekliyle, hastalığı olanı hastalığıyla yani farkıyla anlatırız. Eğer elmalar içinde bir fark göremiyorsak, farklı değildir.
Kendimizi anlatırken farklılıklarımız ile tanımlarız. Bu, zihnimizin otomatik çalışma biçimidir. Aynı zamanda, farklı uyarıcılara dikkatimizin çekilmesi de rutinimizi bozan bir farklılığın olması ile olur. Bu da otomatiktir. Beyin bizi korumak için bunu yapar. Bunlar bilinçsiz farklılıklardır.
Bilinçli farkındalık ise daha önce fark etmediklerinizi gösterip algılarınızı başka bir yöne çekmektir.
Farkındalık, kendi başına kazanılabilen bir özellik değildir. Yetiştirilme, çevre, toplum, kişisel özellikler, coğrafya, ekonomi gibi birçok etkene bağlıdır. Ancak üniversite öğrencileri için bu etkenler, eğitim gördükleri kurumun vizyon ve misyonu ile şekillenir. Eğitimde en büyük kazanım da budur.
Neden Sanat?
Sanat, hayatımızın her alanında var olan ve gelişmişlik düzeyi arttıkça var olma derecesi artan bir öğedir. Sanattan bağımsız ya da sanat ötelenerek yapılan çalışmalar, istenen etkiyi yaratmada ve ulaşılmak istenen hedefi netleştirmede yetersiz olacaktır.
Sanat neden bu kadar önemli? Çünkü imgelem dediğimiz şey, beyinde imge yaratmaktır aslında. Buna en tanıdık hâli ile hayal edebilmek diyebiliriz. Bu yüzden sanat; hayatı, yaşamı, ilişkileri ya da baktığınız her neyse onu görme biçimidir.
Her açıdan görebilme,
Ufuk çizgisinin ötesini görebilme,
Diğer etkenleri düşünerek görme,
Benzerlerini merak ederek görme,
Görmek isteneni ve gerçek olanı görme,
Gerçek olanın ötesinde gizli mesajları görme,
Keşfetmenin mutluluğunu görme,
Anlama ve çözümlemenin farklılığını görme…
Sanatçının Rolü
Sanatçının rolü; toplumda olay veya eylemlerin sanatla ilişkilendirilmesi ile öne çıkar. Sanatçı; özenilmiş, çalışılmış, eylemi yapan kişinin başkalarından farklı bir yeteneğinin olduğu kabul edilmiş, karşısındaki ile bir şekilde iletişime geçmiş, merak edilmiş ve “Nasıl yapmış?” diye sorulmuş bir kişi olarak kabul görür. Nihayetinde, eylemi yapanın övgüyü hak ettiği düşünülür.
Bu kabulün altında yatan birçok sebep vardır. Bu zincirin devamı olarak dürüst yapılmasını, hile karıştırılmamasını, emek verilmiş olmasını arzulayan toplum, iyi yapılan eylemleri bu şekilde ödüllendirir.
Sanat ve Oyun
Oyun, genellikle oynayanlar için eğlenceli, yaratıcılığı, problem çözmeyi, esnekliği, risk almayı, merakı, uyumu ve akışı içeren bir süreç olarak ifade edilir (VanFleet, Sywulak ve Sniscak, 2010).
Oyun, zamanı doldurmak için zihnin boşaltıldığı bir süreç ya da işten geri kalan zamanın dinlenme aktivitesi değildir. Aksine, başarısızlık ya da olumsuz sonuçlara ulaşmaktan duyulan korkudan uzaklaşarak, yapmak, düşünmek ve hissetmenin kendiliğinden ve etkin bir şekilde ortaya çıkmasının güzelliğini içeren bir süreçtir.
Oyun oynayanlar özgünlük ve yaratıcılıklarını ortaya koyabilecek şekilde özgür bir ortamda bulunurlar. Bu nedenle süreçte yeni bilgileri özümseyerek içselleştirebilir ve kendilerini dönüştürebilirler. Bu, bireyin kendisine yönelik bir değişim sürecini başlatır ve beraberinde dünyaya olan bakış açısının değişimini de getirir.
Böylelikle birey, özerkliğine yönelik bir baskı ya da tehdit hissetmeden, kontrolün kendisinde olduğunu derinden hissederek bu değişime kendisini bırakır.
Sanatı ve Sanatçıyı Anlatırken
Sanatı ve sanatçıyı anlatırken konuyu elitleştirerek toplumdan uzaklaştırmak değil; bilimsel kaynaklar ve verilerle, beyin çalışma sistemi, psikoloji, tarih, felsefe, sosyoloji, din, ekonomi, siyaset ve ticaret bağlamında köprüler kurarak bütünü göstermek amaçlanmaktadır.
Atölye Programı
Sanat nedir, beyin sanatı nasıl algılar
Sanat ve psikoloji
Sanat ve mitoloji
Sanat tarihi
Sanat ve bilim
Sanat terapisi
Teknoloji ve sanat
Estetik
Altın oran
Ritim